555 ტაიმერი
ელექტრონიკაში ხშირია სიტუაცია, როდესაც გვჭირდება ლოგიკური ნულისა და ერთის გარკვეული სიხშირით გენერირება. მსგავსი შემთხვევისთვის იყენებენ მიკროჩიპს, რომლის სახელია 555 ტაიმერი. სიტყვა მიკრო ნიშნავს მემილიონედს, მიკროჩიპი კი მილიონჯერ დაპატარავებული სქემაა. აღნიშნულ მიკროჩიპში მიმდევრობითაა შეერთებული სამი 5 კილო ომიანი წინაღობა, მისი ერთ-ერთი ფუნქციით კი დროის დათვლა შეგვიძლია. ზუსტად ამ მიზეზით ქვია 555 ტაიმერი. მას 8 ფეხი აქვს, განვიხილოთ თითოეული მათგანი და ზოგადად ტაიმერის მუშაობის პრინციპი.
- პირველი ფეხი არის მინუს კვების ფეხი. ნებისმიერ მიკროჩიპს ჭირდება კვება და არც ტაიმერია გამონაკლისი. აღნიშნული ფეხი აუცილებლად უნდა დავუკავშიროთ კვების მინუს პოლუსს.
- მეორე ფეხს ქვია TRIGER ფეხი. მისი საშუალებით განისაზღვრება გამოსავალზე ლოგიკური ნული გვექნება თუ ერთი. კერძოდ თუ მას მივაწოდებთ ლოგიკურ ნულს გამოსავალზე გვექნება ლოგიკური ერთი.
- მესამე ფეხი წარმოადგენს OUTPUT, იგივე გამოსავალ ფეხს. ამ ფეხზე ვიღებთ სიგნალს.
- მეოთხე ფეხი არის RESET ფეხი. იმისთვის რომ შეგვეძლოს ტაიმერის გამოსავალზე სიგნალის ცვლილება აუცილებელია აღნიშნულ ფეხზე მუდმივად იყოს ლოგიკური ერთი. წინააღმდეგ შემთხვევაში ტაიმერის გამოსავალზე გვექნება მხოლოდ ლოგიკური ნული.
- მეხუთე ფეხის სახელწოდებაა CONTROL VOLTAGE. იგი უკავშირდება მიმდევრობით ჩასმულ სამ 5 კილო ომიან წინაღობას, რომელიც წარმოადგენს ძაბვის გამყობს. ამ ფეხის საშუალებით განისაზღვრება კვების ძაბვის რა ნაწილზე გადაირთოს ტაიმერი ლოგიკური ნულიდან ერთში და პირიქით.
- მეექვსე ფეხის დანიშნულება წააგავს მეორე ფეხის დანიშნულებას. ამ ფეხს ქვია THRESHOLD ფეხი. თუ მასზე მივაწოდებთ ლოგიკურ ერთს გამოსავალზე გვექნება ნულიანი.
- მეშვიდე ფეხის სახელია DISCHARGE. ტაიმერზე ლოგიკური ნულის და ერთის ხანგრძლივობა განისაზღვრება იმის მიხედვით თუ რა სიდიდის კონდენსატორს გამოვიყენებთ სქემაში. DISCHARGE ფეხის საშუალებით ხდება კონდენსატორის განმუხტვა, რაც განსაზღვრავს გამოსავალზე ლოგიკური ნულის ხანგრძლივობას.
- მერვე ფეხი არის პლიუს კვების ფეხი. იგი უკავშირდება ბატარიის პლიუს პოლუსს.
ტაიმერს სამი მუშაობის რეჟიმი აქვს. ესენია: ასტაბილური, მონოსტაბილური და ბისტაბულური. როგორც აღვნიშნეთ 555 ტაიმერს შეუძლია ლოგიკური ნულისა და ერთის გენერირება წინასწარ განსაზღვრული სიხშირით. ასტაბილურ რეჟიმში ერთმანეთის მიყოლებით შეგვიძლია დავაგენერიროთ ლოგიკური ნული და ერთი, რაც წარმოქმნის მართკუთხა იმპულსებს.
მონოსტაბილურ რეჟიმში თავიდან გამოსავალზე გვაქვს ლოგიკური ნული. თუ TRIGGER ფეხს მივაწვდით ერთ სრულ იმპულსს მაშინ გამოსავალზე ნული შეიცვლება ერთით, მანამ სანამ არ დაიმუხტება სქემაში გამოყენებული კონდენსატორი.
ბისტაბულურ რეჟიმში, მონოსტაბილურის მსგავსად თავიდან გამოსავალზე არის ლოგიკური ნული, მაგრამ თუ TRIGGER ფეხს მივაწვდით იმპულსს გამოსავალზე იქნება ლოგიკური ერთი და იგი შენარჩუნდება მანამ, სანამ RESET ფეხზე არ მივაწვდით ლოგიკურ ნულს. აღნიშნული რეჟიმით შეგვიძლია გამოსავალზე ლოგიკური ერთიანის ხანგრძლივობა ჩვენ ვარეგულიროთ.
