ტრანსფორმატორი

ტრანსფორმატორის აგებულება საკმაოდ მარტივია : მასში გამოყენებულია ორი კოჭა, რომელთაც სხვადასხვა რაოდენობის ხვიები აქვთ. მათ შორის არ არსებობს ფიზიკური კავშირი, არამედ ისინი მაგნიტურად, მეტალის ღეროთი არიან დაკავშირებულები.

იმისათვის, რომ მისი მუშაობის პრინციპი კარგად გავიგოთ დაგვჭირდება ფიზიკის ფორმულების მოშველიება. როდესაც, პირველი კოჭის ბოლოში დენი გაივლის იგი წარმოქმნის მაგნიტურ ველს, რომელიც შემდგომ მაგნიტურ ნაკადს ქმნის. რადგან კოჭები მეტალის ღეროთი არიან დაკავშირებული, მეორე კოჭაშიც იგივე მაგნიტური ველი იქნება. თუ კი კოჭების ხვიებს  N₁  და N₂ -ით აღვნიშნავთ, ხვიების ფართობს A-ით და მაგნიტურ ველს B-ით, მაშინ მაგნიტურ ნაკადს (Φ) თითოეულ ხვიაში ექნება შემდეგი სახე :

Φ₁ = N₁ * B * A

Φ₂ = N₂  * B * A

ახლა კი შეგვიძლია ვნახოთ თუ რა დამოკიდებულებში არიან ერთმანეთთან ტრანსფორატორის შემსვლელი და გამომსვლელი ძაბვა. ფიზიკაში ცნობილია, რომ ელექტრო მამოძრავებელი ძალა ( ძაბვა ) არის მაგნიტური ველის ნაკადის სიჩქარის ცვლილების პირდაპირპროპორციული. თუ კი ამ წინადადებას ფორმულის სახით ჩავწერთ მივიღებთ  შემსვლელი და გამომსვლელი ძაბვების ასეთ სახეს :

V_{1 =} N₁ * Δ B * A / Δ t

V_{2 =} N₂ * Δ B * A / Δ t

ძაბვების დამოკიდებულების გასაგებად შერვაფარდოთ ისინი ერთმანეთთან და მივიღებთ რომ :

V₁ / V₂ = N₁ / N₂

მიღებული გამოსახულებიდან გამოჩნდა, რომ რამდენჯერაც მეტია პირველი კოჭის ხვიების რაოდენობა მეორეზე, იმდენჯერ ნაკლებ ძაბვას მივიღებთ მეორე გამომავალ კოჭაზე. თუ კი შემავალ ძაბვას მეორე კოჭაზე გადავიტანთ მაშინ მივიღებთ ამაღლებულ ძაბვას.

თუ კარგად დავაკვირდებით ელექტრომამოძრავებელი ძალის ფორმულებში მაგნიტური ველი  Δ B – ის ( მაგნიტური ველის ცვლილების)  სახით არის ჩაწერილი. ცვალებადი მაგნიტური ველი მხოლოდ ცვლად დენს ახასიათებს, ეს ფაქტი კი მეტყველებს იმაზე, რომ ტრანსფორმატორი მხოლოდ ცვლად დენზე ანხორციელებს ძაბვის მატებას ან კლებას. მუდმივი დენი მისი საშუალებით არ ტრანსფორმირდება.